बादरायण संबंध, पण संबंध

स्विझर्लंड्मधे ‘मॉरिस बॅव्हॉड’ला सन्मानित करण्यात येणार आहे. त्या काळी जर्मनीमधे राहणाऱ्या या स्विस विद्यार्थ्याने हिटलरचा खून करायचा प्रयत्न केला होता - ‘वध’खरे तर, पण तो प्रयत्न फसला. हिटलरने मग काय केले सांगायची गरज नाही.
तर अशा मुलाचा सन्मान करायला माझी काहीच ना नाही, मला तिकिट पाठवले तर, मैं भी आंके ईस समारोह का लुब्ध उठावूंगा, आमच्या मते तो गोरा चाफेकरच !

पण ह्या मुलाचा सन्मान करणे हे स्विस(बहुतांशी युरोपच्या) धोरणाशी विसंगत आहे असे मला वाटते, कारणमीमांसा ऐका -

स्विझर्लंड्मधे कॅपिटल पनिशमेंट बेकायदेशीर आहे. एखादा माणूस कितीही वाईट, क्रूरकर्मा, साक्षात सैतान असली तरी त्याला फाशी देण्यात येत नाही, कारण प्रत्येकाला जीवनाचा अधिकार आहे. ‘Right to life’ हे युरोपिअन युनिअनच्या घटनेतले एक कलम आहे. [मला काही देधडक बेधडक युरोपची घटना पाठ नाही, युरोपिअन्स अमेरिकेला कायम ह्याच्यवरुन हिणवतात त्यामुळे माहित इतकेच] दस्तुरखुद्द हिटलरलासुध्दा युरोपने फाशी दिली असती का नाही शंकाच आहे.

पॉईंट हा आहे कि, जर तुम्हाला एखाद्या मनुष्याला कुठल्याही परिस्थितीत मारणे पटत नाही, तर मनुष्याला मारण्याचा प्रयत्न करणाऱ्याला सन्मानित करणे घटनाबाह्य नाही का ठरत? तो प्रयत्न होता आणि हिटलर त्यात मेला नाही हे काही अर्ग्युमेंट होउ शकत नाही.

मॉरिस बॅव्हॉडचा सन्मान करणे अतिशय योग्य आहे आणि कुठल्याही शहाण्या माणसाला पटण्यासारखे आहे [केवळ politically correct रहायचे म्हणून नाही म्हणत, खरोखर] पण माझ्या मते हा युरोपिअन युनिअनचा छोटासा का होईना एक घटनात्मक पेच आहे.
त्यांनी सत्कार भले करावा परंतु त्याचबरोबर ऍक्नॉलेज सुध्दा करावे कि, हे अंशतः घटनाबाह्य आहे.

***
शेवट cnbc वाले जसे स्वतःच्या गुंतवणुकीविषयी स्टेट्मेंट देतात तसे ‘कॅपिटल पनिशमेंट’ विषयी माझे मत देणे मला सयुक्तिक वाटते:

आमचे स्वतःचे ‘कॅपिटल पनिशमेंट’ विषयी काही ठाम मत नाही आहे, आमचे मत परिस्थितीजन्य असते - ओर्कुट्वर आमचा ‘पोलिटिकल व्ह्यु’ पण ‘डिपेंड्स’ असा आहे. तसेच चुकुन माकुन अस्मादिकांना कॅपिटल पनिशमेंट ठोठावण्यात आल्यास तिचा प्रखर विरोध होईल !
***

कुणाला ‘कॅपिटल पनिशमेंट’ ला मराठीत योग्य संज्ञा माहिती आहे का?
फाशी, शिरच्छेद शब्द फिट्ट बसत नाही...‘जीवघेणी शिक्षा’ योग्य आहे पण ती विनोदी वाटते.

***